یادداشت/ تمام آنچه درباره مزایا و معایب گیاهخواری باید بدانید

یادداشت – دکتر محمد هاشمی؛ دبیر انجمن علمی پیشگیری و درمان چاقی ایران

گیاهخواری روشی است که این روزها صحبت های زیادی از آن می‌شنویم و طرفداران بسیاری پیدا کرده است.

اما گیاهخواری چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟

رژیم گیاهخواری به انواع مختلفی تقسیم می‌شود:

• لاکتو وجترین: در کنار گیاهان، از محصولات لبنی هم استفاده می‌شود.
• اوو وجترین: که در کنار گیاهان، از تخم مرغ هم استفاده می‌شود.
• لاکتو اوو وجترین: هم محصولات لبنی و هم تخم مرغ را در کنار رژیم گیاهی خود استفاده می‌شود.
• وگان: هیچ محصول حیوانی در این رژیم مصرف نمی‌شود. اینها چهار دسته، عمده رژیم‌های گیاهخواری را تشکیل می‌دهند. به دلیل قطع یا کاهش مصرف محصولات حیوانی، مصرف‌کنندگان رژیم وگان، تعادل بهتری در چربی های خون دارند. همچنین به دلیل مصرف بیشتر میوه جات و سبزیجات، عمدتا قند خون این افراد در سطح پایین تری قرار دارد.

ولی گیاهخواران، کم و کاستی هایی را تجربه می کنند که برخی مواقع ممکن است جبران ناپذیر باشد. ویتامین ب 12، یکی از مهمترین کمبودهای رژیم های گیاهخواری است. کمبود این ویتامین منجر به نقص عملکرد در تمام واکنش‌های بیوشیمیایی بدن می‌شود که می‌تواند مشکلات متعددی برای فرد ایجاد کند. مهمترین عارضه آن، کم‌خونی مگالوبلاستیک است که کیفیت و سلامت زندگی فرد را به خطر می‌اندازد.

کمبود پروتئین یکی دیگر از عوارض جدی رژیم گیاهخواری است. پروتئین از اجزای اصلی تشکیل‌دهنده دیواره سلولی است که باعث استحکام عضلانی و واکنش‌های ایمنی می‌شود و از مهمترین مولکول‌های حیاتی به شمار می‌رود. برخی از اسیدهای آمینه، به عنوان اجزای سازنده مولکول‌های پروتئینی اساسا در منابع گیاهی وجود ندارند. حتی مصرف لبنیات و تخم مرغ هم به دلیل محدودیت های ذاتی در مصرف آنها، نمی‌تواند تامین کننده پروتئین موردنیاز بدن انسان باشد.

همچنین، چون غذاهای رژیم گیاهخواری، کالری کمتری در واحد حجم دارند، فرد گیاهخوار برای تامین انرژی مصرفی خود نیاز به خوردن بیشتری از موادغذایی دارد که این امر می‌تواند منجر به پرخوری شود.

باورهای نادرستی از قبیل پاکسازی کبد و سم زدایی بین گیاهخواران رایج است که این واژه‌ها هیچگونه مفهوم و اعتبار علمی ندارند.

پس اگر به فکر روی آوردن به رژیم گیاهخواری هستید، به عوارض آن نیز فکر کنید.