چند درصد از مرگ و میر و بروز بیماری قلبی عروقی منتسب به عوامل خطری است که قابلیت پیشگیری دارد؟
احمد مهری- اپیدمیولوژیست
گاهی سوال میشود، انجام مداخلات درست سلامت محور همچون بهبود آموزش درست سلامت، ارائه خدمات مراقبتی و … در حوزه پیشگیری چه منفعتی برای سلامت جامعه دارد. شاید پاسخ به این سوال بهانه ای برای سیاستگذاران حوزه سلامت و اجتماعی نگذارد، هرچند باز هم نگاه درمان محور در اکثر نظام های سلامت دنیا نمیگذارد این اقدامات درست اثربخش در جامعه پیاده شود.
حال مطالعه ای اخیرا در مجله New England journal of medicine با ضریب تاثیر 158 با عنوان “Global Effect of Modifiable Risk Factors on Cardiovascular Disease and Mortality” منتشر شده است که با استفاده از تحلیل داده های ۱۱۲ کوهورت از ۳۴ کشور دنیا در 8 منطقه جهان برروی بیش از یک و نیم میلیون نفر نشان داده است:
برای هر پنج عامل خطر (نمایه توده بدنی، پرفشاری خون، HDL پایین، دیابت و مصرف سیگار کنونی) در مجموع، کسر کل منتسب به جمعیت جهانی از بروز 10 ساله بیماری قلبی عروقی 57.2٪ در بین زنان ( حدود اطمینان ۹۵ درصد: 52.4 – 62.1 ) و 52.6٪ در بین مردان (حدود اطمینان ۹۵ درصد: 49- 56.1 ) بود و مقادیر متناظر برای 10 سال مرگ و میر ناشی از همه علل برای زنان 22.2 درصد ( حدود اطمینان ۹۵ درصد: 16.8- 27.5) و برای مردان 19.1% (95% CI، 14.6 تا 23.6) بوده است.
این نتایج یعنی:
حدودا 57.2 درصد (در زنان) و 52.6 درصد (در مردان) از موارد بروز بیماری قلبی عروقی میتواند بدلیل این 5 عامل خطر باشد.
حدودا 22.2 درصد (در زنان) و 19.1 درصد (در مردان) از مرگ و میرها به هر علتی ممکن است منتسب به این 5 عامل خطر قابل پیشگیری باشد.
حال میتوان فهمید تدوین سیاست های درست برای پیشگیری از سیگار، دیابت، پرفشاری خون و نمایه توده بدنی و چربی خون چگونه میتواند سلامت جامعه را تضمین کند.
نام پژوهشگران ایرانی همچون دکتر داوود خلیلی (متخصص اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی)، دکتر مریم کاووسی(متخصص اپیدمیولوژی شاغل در کشور هلند)، دکتر رضا ملک زاده (متخصص گوارش دانشگاه علوم پزشکی تهران)، دکتر حسین پوستچی(متخصص اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران) و دکتر مهدی نعلینی (متخصص اپیدمیولوژی شاغل در کشور امریکا) در نویسندگان این مطالعه وزین و بزرگ دیده میشود.
